_yb ñdê$[ _| Km{fUm[Ì Bg àH$ma h¡-

[añ[a bm^ H{$ obE A[Z{ [aå[amJV oZH$Q> Am¡a _¡Ìr g§]§Ym| H$m{ Am¡a AoYH$ gwÑT> H$aZ{ H$s BÀN>m g{ AJ«ga hm{V{ hþE$&

A[Z{ amOZo`H$ g§]§Ym| H$s ñWm[Zm g{ odo^ÝZ j{Ìm| _| AmYr gXr g{ g§oMV gh`m{J H$s A[Zr g_¥Õ Am¡a bm^Xm`H$ [aå[am H$m Cëb{I H$aV{ hþE$&

^maV JUamÁ` Am¡a ê$gr [nag§K H{$ ]rM 28 OZdar, 1993 H$m{ g§[ÝZ _§Ìr Am¡a gh`m{J g§oY, Om{ 9 AJñV, 1971 H$m{ g§[ÝZ empÝV, _¡Ìr Am¡a gh`m{J H$s oÛ[jr` g§oY, ^maV JUamÁ` Am¡a égr [nag§K H{$ ]rM 30 OyZ, 1994 H$m{ Omar gh`m{J H{$ Am¡a AoYH$ odH$mg VWm Vrd«rH$aU g{ g§]Õ Km{fUm Am¡a ]hþdmXr amÁ`m| H{$ ohVm| H$m{ g§aojV H$aZ{ g{ g§]Õ 30 OyZ, 1994 H$m{ Omar _mñH$m{ Km{fUm H{$ H«$_ _| Wr, H$s _m¡obH$ Am¡a ñWm`r _hÎmm [a ]b X{V{ hþE$&

Bg ]mV g{ AmídñV hm{V{ hwE oH$ A[Z{ oÛ[jr` g§]§Ym| H{$ Am¡a AoYH$ ì`m[H$ odH$mg H{$ [naUm_ñdê$[ Xm{Zm| X{em| _| àJoV VWm g_¥oÕ g§doY©V hm{Jr Am¡a odíd _| g_J« ê$[ g{ gH$mamË_H$ àd¥oÎm`m§ gwÑT> hm|Jr$&

A[Z{ ]hþAm`m_r oÛ[jr` g§]§Ym| H$m{ EH$ JwUmË_H$ ê$[ g{ Z`r odoeîQ>Vm Am¡a XrKm©doYH$ [na[{ú` àXmZ H$aZ{ VWm AmJm_r dfm~ VWm B·H$sgdt gXr _|, amOZ¡oVH$, AmoW©H$, ì`m[mnaH$, d¡kmoZH$, àm¡Úm{oJH$s, gm§ñH¥$oVH$ Am¡a AÝ` j{Ìm| _| CZH$m{ goH«$` ê$[ g{ odH$ogV H$aZ{ H$m à`mg H$aV{ hþE$&

Bg AdYmaUm g{ AmJ{ ]T>V{ hþE oH$ g^r amÁ`m| Am¡a bm{Jm|, àOmVm§oÌH$ _yë`m| VWm Ý`m` H$s g§à^w g_mZVm [a AmYmnaV EH$ ]hþY«wdr` odíd g§aMZm H$m oZ_m©U H$aZm Amdí`H$ h¡$&

empÝV, àOmV§Ì, odoY gå_V emgZ, _mZdmoYH$ma Am¡a _m¡obH$ ñdV§ÌVmE§, Aqhgm VWm Y_©oZa[{jVm H{$ g_mZ AmXem~ H{$ àoV A[Zr- A[Zr AZw[mbZm H$s [wpîQ> H$aV{ hþE$&

]hþOmVr`, ]hþ^mfr Am¡a ]hþYmo_©H$ amÁ`m| _| g]g{ ]S>{ amÁ` hm{Z{ H{$ A[Z{-A[Z{ ode{f Xmo`Ëd H$m{ _mZV{ hþE$&

AÝVam©îQ­>r` empÝV Am¡a gwajm, AÝVam©îQ­>r` g§]§Ym| H{$ àOmV§ÌrH$aU H$m{ _O]yV H$aZ{ Am¡a EH$ ZB©, Ý`m`m{oMV Am¡a ñWm`r odíd ì`dñWm H$s ñWm[Zm H$m g§dY©Z H$aZ{ _| g§`w·V ê$[ g{ `m{JXmZ H$aZ{ H$s BÀN>m g{ à{naV hm{V{ hþE$&

g§`w·V amîQ­> MmQ>©a H{$ CÔ{í`m| Am¡a ogÕmÝVm| H{$ àoV A[Zr-A[Zr dMZ]ÕVm H$s [wpîQ> H$aV{ hþE$&

h_ oZåZoboIV Km{fUm H$aV{ h¢ -

1. Xm{Zm| [j EVX²Ûmam A[Z{ ]rM gm_naH$ ^mJrXmar H{$ g§]§Ym| H$s ñWm[Zm H$s Km{fUm H$aV{ h¢$& EH$ Xyga{ H{$ ]rM [añ[a g_P-]yP Am¡a XrKm©doYH$ odídmg H{$ AmYma [a oÛ[jr` j{Ì Am¡a AÝVam©îQ­>r` H$m`©j{Ì Xm{Zm| _| CÝh| EH$ ode{f ê$[ g{ oZH$Q> Am¡a àJoVerb ñdê$[ àXmZ H$aV{ hþE A[Z{ ]hþAm`m_r g§]§Ym| H$m{ A[{jmH¥$V CÀM Am¡a JwUmË_H$ ê$[ g{ ZE ñVa VH$ CÝZV H$aZ{ H$s ì`dñWm H$s JB© h¡$&

2. Xm{Zm| [jm| H{$ ]rM `h gm_naH$ ^mJrXmar g§à^wVm, amÁ`m| H$s g_mZVm Am¡a àmX{oeH$ AIÊS>Vm, EH$ Xyga{ H{$ AmÝVnaH$ _m_bm| _| AhñVj{[, [añ[a gå_mZ Am¡a [añ[a bm^ H{$ ogÕmÝVm| [a AmYmnaV h¡$&

3. Bg àH$ma H$s oH$gr gm_naH$ ^mJrXmar _| oZåZoboIV j{Ìm| _| Ao^d¥Õ gh`m{J emo_b hm{Jm-

(H$)- amOZ¡oVH$

-- dmof©H$ oeIa gå_{bZ ñVa H$s ]¡R>H|$ Am`m{oOV H$aZm&

-- Am[gr ohV-oMÝVm H{$ _gbm| [a oZ`o_V oÛ[jr` amOZ¡oVH$ Am¡a odX{e H$m`m©b` [am_e©&

-- g§`w·V amîQ­> _|, BgH$s odoepîQ>H¥$V EO|og`m§ Am¡a g§ñWmAm|, AÝ` AÝVam©îQ­>r` Am¡a j{Ìr` _§Mm| gohV A[{jmH¥$V oZH$Q> gh`m{J &

-- AÝVam©îQ­>r` empÝV Am¡a gwajm H$m{ _O]yV H$aZ{ H{$ A[Z{ à`mgm| H$m{ Am¡a AoYH$ Vrd« H$aZ{, gm_mÝ` Am¡a [yU© oZañÌrH$aU, gmd©^m¡o_H$ ê$[ g{ [a_mUw hoW`mam|, BZ hoW`mam| H$m{ g_mßV H$aZ{ H{$ ApÝV_ bú` H$m{ Ü`mZ _| aIV{ hþE, H$m{ KQ>mZ{ H{$ ì`dpñWV Am¡a àJoVerb à`mg H$aZm, [a_mUw Aàgma Am¡a oddmXm| H$m empÝV [yU© g_mYmZ&

-- à_wI AÝVam©îQ­>r` Am¡a j{Ìr` _gbm| [a g§`w·V [hb&

-- AÝVam©îQ­>r` H$m`©j{Ì _| oZ`m{oOV odX{e ZroV [hb H{$ ]ma{ _| EH$ Xyga{ H$m{ gyoMV H$aZm&

-- oH$Ýht g¡Ý`-amOZ¡oVH$ `m AÝ` JR>]ÝYZm|{ AWdm g§JR>Zm| `m Xyga{ [j H{$ odéÕ oZX}oeV eñÌ g§Kf©, AWdm oH$Ýht E{gr g§oY`m|, H$amam| `m g_Pm¡Vm| _|, Om{ Xyga{ [j H$s ñdV§ÌVm, g§à^wVm, [«mX{oeH$ AIÊS>Vm AWdm amîQ­>r` gwajm ohVm| H$m hZZ H$aV{ hm|, gh^moJVm Zht H$aZm$&

(I)- ì`m[ma Am¡a AW©ì`dñWm

-- ì`m[mnaH$ Am¡a AmoW©H$ g§]§Ym| H{$ odñVma H$m{ Ü`mZ _| aIV{ hþE ì`m[mnaH$, AmoW©H$, d¡kmoZH$, àm¡Úm{oJH$s Am¡a gm§ñH¥$oVH$ gh`m{J g{ g§]Õ ^maV-ê$g AÝVa-gaH$mar Am`m{J H$s ê$[a{Im H{$ AÝVJ©V VWm ì`dgm` Am¡a CÚm{J àoVoZoY`m| H{$ AÝ` g§`w·V oZH$m`m| H{$ ]rM oZH$Q> gh`m{J _O]yV H$aZm$&

-- ì`m[mnaH$ Zm¡dhZ Am¡a ZmJa od_mZZ gohV, YmVw-odkmZ, BªYZ Am¡a D$Om©, gyMZm àm¡Úm{oJH$s, g§Mma VWm [nadhZ O¡g{ j{Ìm| _| gh`m{J H$m{ ]T>mZm VWm ododYVm àXmZ H$aZm$&

-- ]¢qH$J Am¡a odÎmr` VWm gmI Am¡a ]rZm gwodYmAm| H{$ gwYma _| gh`m{J H$m Am¡a AoYH$ odH$mg H$aZm VmoH$ oÛ[jr` ì`m[ma ]T> gH{$&

-- [añ[a oZd{em| Am¡a CZH{$ g§ajU H{$ obE Jma§Q>r X{Z{ g§]§Yr AZwHy$b dmVmdaU V¡`ma H$aZm$&

-- gr_m-ewëH$ Am¡a AÝ` oH«$`m-odoY`m| H$m{ gab H$aZm VWm J¡a-VQ>H$a àoV]ÝYm| H$m{ hQ>mE OmZ{ H$m{ ]T>mdm Am¡a VQ>H$a àoV]ÝYm| H$m{ H«$o_H$ ê$[ g{ H$_ H$aZm$&

-- EH$ XrKm©doYH$ [na[{ú` _| oÛ[jr` ì`m[ma H{$ gVV odñVma H$m{ Ü`mZ _| aIV{ hþE ^maVr` VWm ê$gr oZH$m`m| H{$ ]rM oH«$`m-H$bm[ g§]§Yr à^mdr VÝÌ H$s ñWm[Zm H$aZm$&

-- ì`m[mnaH$ Am¡a AmoW©H$ gh`m{J g§dY©Z H$m{ Ü`mZ _| aIV{ hþE Xm{Zm| X{em| _| j{Ìm| H{$ ]rM g§[H$m~ H$m{ à{naV H$aZm$&

-- AÝ` ]mVm| H{$ gmW-gmW, g§`w·V odH$mg Am¡a ZdrZV_ àm¡Úm{oJoH$`m| H$s gh^moJVm g§doY©V H$aV{ hþE, A[Zr-A[Zr dñVwAm| H$s JwUdÎmm Am¡a AÝVam©îQ­>r` [«oV`m{oJVm H$m{ Am¡a AmJ{ ]T>mZm$&

-- odíd AW©ì`dñWm _| Mb ahr EH$sH$aU àoH«$`mAm| g{ CË[ÝZ ZE Adgam| H{$ [añ[a bm^ H$m Xm{hZ H$aZm$&

-- AÝVam©îQ­>r` ì`m[mnaH$, AmoW©H$ Am¡a odÎmr` oZH$m`m| _| gh`m{J Am¡a g_Ýd` ]T>mZm$&

-- Vrga{ X{em| H{$ gmW j{Ìr` ì`m[ma ì`dñWmAm| H$s g§^mdZmAm| H$s g§`w·V ê$[ g{ Vbme H$aZm$&

(J) ajm

-- EH$ XrKm©doYH$ [na[{ú` _| ajm Am¡a g¡Ý`-VH$ZrH$s gh`m{J H$m{ gwÑT> H$aZm$&

-- g{dm-g{-g{dm gh`m{J JhZ H$aZm$&

(K) odkmZ Am¡a àm¡Úm{oJH$s

-- _yb^yV Am¡a AZwà`w·V d¡kmoZH$ AZwg§YmZ _| _m¡OyXm Am¡a ZE ê$[m| H{$ g§]§Y _| gh`m{J g§doY©V H$aZm, d¡kmoZH$m| Am¡a d¡kmoZH$ gyMZm H{$ AmXmZ-àXmZ H$m odñVma H$aZm, d¡kmoZH$ AZwg§YmZ/ CÀM e¡ojH$ g§ñWmAm| H{$ ]rM grY{ g§]§Y ñWmo[V H$aZm$&

-- _hmgmJa odkmZ, H¥$of odkmZ, Am`wod©kmZ Am¡a O¡d-àm¡Úm{oJH$s, [`m©daU g\$mB© àm¡Úm{oJoH$`m|, _m¡g_ odkmZ, à_mUrH$aU, _m[JodkmZ Am¡a EH$ Xyga{ H{$ CË[mXm| H$m à_mUZ O¡g{ j{Ìm| _| gh`m{J$&

-- d¡kmoZH$ Am¡a àm¡Úm{oJH$s` AZwg§YmZ Am¡a odH$mg H{$ [naUm_m| H{$ dmoUpÁ`H$ AZwà`m{J H$s g§^mdZmAm| H$s g§`w·V ê$[ g{ Vbme H$aZm$&

-- [a_mUw D$Om© H{$ empÝV[yU© C[`m{J _| Am¡a ]mhar AÝVnaj H{$ empÝV[yU© C[`m{J _| gh`m{J H$aZm$&

(L>) g§ñH¥$oV

-- gm§ñH¥$oVH$ gh`m{J Am¡a Am¡a AoYH$ ]T>mdm X{Zm Am¡a EH$ Xyga{ H$s gm§ñH¥$oVH$ odamgV Am¡a C[bpãY`m| H{$ obE EH$ ]¥hÎma àH$meZ$&

-- g§ñH¥$oV, oejm, OZ g_mMma `wdm VWm I{b H{$ j{Ìm| gohV bm{Jm| Am¡a g§JR>Zm| H{$ ]rM g§[H$m~ H$m{ goH«$` H$aZm$&

(M) AÝ` j{Ì

-- AÝVam©îQ­>r` AmV§H$dmX, AbJmddmX, g§JoR>V A[amY Am¡a ñdm[H$m| H{$ Ad¡Y ì`m[ma H{$ odéÕ bS>mB© _| gh`m{J H$aZm$&

-- ogodb Am¡a Am[amoYH$ _m_bm| VWm àË`[©U VWm àË`[©U g{ g§]Õ _gbm|, VWm AÝ` g§]Õ j{Ìm| _| [añ[a H$mZyZr ghm`Vm àXmZ H$aZ{ _| gh`m{J H$aZm$&

4. Xm{Zm| [jm| H{$ ]rM gm_naH$ ^mJrXmar oH$gr AÝ` amÁ` AWdm amÁ`m| H{$ g_yh H{$ odéÕ oZX}oeV Zht h¡ Am¡a oH$gr g¡Ý`-amOZ¡oVH$ JR>]§YZ H{$ oZ_m©U H$m à`mg Zht H$aVr h¡$&

5. Xm{Zm| X{em| H$m{ ohÝXr, ê$gr Am¡a A§J«{Or ^mfmAm| H{$ Xm{-Xm{ _yb [mR>m| _| g{_rZma g§[ÝZ H$amZm $&

gmXa hñVmja-

^maV JUamÁ` H{$ àYmZ_§Ìr

ê$gr [nag§K H{$ amîQ­>[oV

Bg na[m{Q>© H{$ ]ma{ _| Am[H$s am` ·`m h¡?